hazır mamalar tüm beslenme ihtiyacını karşılar mı???

Hazır mamalar tüm beslenme ihtiyacını karşılar mı? - Yrd. Doç. Dr. Güçlü Gülanber

BARF (Bone And Raw Food) ile oluşabilecek bazı sağlık problemleri ve buna ilişkin çözüm önerileri getirdiğim yazıyla ilgili çeşitli tepkiler geldi. Bunlar özellikle veteriner hekimlerin ticari kaygıyla bu beslenme şekline karşı çıktıkları ve bu yazıda anlatılan sakıncaların abartıldığı yönündeydi. Tekrar söylemek isterim ki BARF ile ilgili yazı sizleri doğal beslenmeden ya da BARF’dan uzaklaştırmak için değil gerekli önlemleri almanız içindi. Çoğu BARF kullanıcısı veteriner hekimlerin hazır mama sattıkları ve ticari kaygıları yüzünden BARF’a karşı çıktıkları; bu yüzden de ticari mamaların sakıncalarından bahsetmediklerini belirtmekteydi.

Geçtiğimiz 20 yıl boyunca pet gıda sektörü oldukça büyümüş, buna paralel olarak ta pet beslenmesi üzerine AR-GE çalışmaları da artmıştır. Böylelikle 20 yıl önce ticari olarak piyasadaki pet mamalarında oldukça farklı bileşimde, içerikte ve daha kaliteli ürünler ortaya çıkmıştır. Özellikle Amerikan Gıda Kontrol Ofisleri Birliği (AAFCO)’nun pet beslenmesindeki diyetlerin gerek içeriği gerekse hazırlanmasına ilişkin tavsiyeleri sonucunda mamaların üzerindeki içerik açıklamaları ve mamalarla ilgili testler ve denetim daha legal hale gelmiştir. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki bu mamaların yeterli ya da yetersiz olduğuna dair hiçbir çalışma da yoktur. AAFCO’nun tavsiyelerinin varlığı hiçbir şey olmamasından daha iyidir. Ama bir pet mamasının bir hayvanın hayatı boyunca tüm ihtiyaçlarını karşılayacağı iddiası gerçek değildir.

Pet mamalarında et ve tavuk eti, yan ürünler ile et ve kemik unu en çok kullanılan ürünlerdir. Un terimi bu ürünlerin taze olarak kullanılmadığını ancak özel bir işlemden geçirilerek hazırlandığı anlamını taşımaktadır. Bugün için pet mamalarında kullanılan maddelerin çoğunun evcil hayvanlardaki biyo-yararlanımı hakkında kesin bilgiler bulunmamaktadır. Ayrıca kullanılan yan ürünlerin ve mezbaha artıklarının kanser ve diğer bazı dejeneratif hastalıkları artırdığı düşüncesini de çoğu veteriner hekim taşımaktadır. Pet maması hazırlayan firmaların kullandıkları pişirme yöntemleri (suda eriyen ve yağda eriyen maddelerin ayrılması, ısı ve basınç altında kuru mama partiküllerinin hazırlanması ve fırınlama işlemi gibi) çiftlik hayvanlarını semirtmek için ya da süt verimini artırmak için kullanılan hormonları ya da tedavilerinde kullanılan antibiyotiklerin yok edilmesi için yeterli değildir.


Mamalarda sentetik koruyucu maddeler kullanılmaktadır (tabii ki insan gıdalarında da). Bunlar BHA, BHT, PG, propilen glikol (aynı zamanda otomobillerde kullanılan antifirizin daha az toksik şekli) ve etoksiquin. Bu antioksidanların toksiteleri, güvenilirlikleri, etkileşimleri açısından ya da çok uzun süreli olarak köpeklerde kullanımı için çok az bilgi vardır. Bu maddeler potansiyel kanser yapıcı etkiye sahiptir ama yine de düşük miktarlarda kullanımlarına izin verilmiştir. Bu kimyasalların pet mamalarında uzun süreli kullanımları yönünden araştırmalar yapılmamıştır. 1996’da etoksiquin üreticisi olan Monsanto’nun yaptırdığı bir çalışma sonuçlanmış ve ürettiği üründe toksite oluşmadığı bildirilmiştir. 1997’de FDA Veteriner Merkezi mama üreticilerinden etoksiquin miktarını yarı yarıya azaltmasını istemiştir. Bu gün için veteriner hekimlerin bir bölümü etoksiquin’in ciddi hastalıkların, deri problemlerinin ve kısırlığın nedeni olduğuna inanırken, bir bölümü ise güvenli ve pet mamaları için iyi bir koruyucu olduğunu savunmaktadırlar. İnsan gıdasında etoksiquin kullanımına 100 ppm gibi düşük bir miktarda izin verilmiştir (Türkiye’deki kontrolü ne kadar ?). Bu madde biber, acılı soslar gibi ürünlerde kullanılmaktadır. Ancak köpekler gibi her gün bu sosları düzenli olarak bizler tüketmiyoruz. Etoksiquin’in kedilerdeki güvenilirliği ise hiçbir zaman test edilmemiştir.

Bazı üreticiler günümüzde C ve E vitamini, biberiye yağı, karanfil ve diğer bazı baharatları doğal koruyucular olarak kullanmaktadırlar. Bu da olumlu bir gelişmedir. Bilindiği gibi Türkiye’de ise insan gıdası olarak tükettiğimiz pek çok üründe kanserojen katkı maddeleri hala vardır ve yasaklanmamıştır !.


BARF ve diğer çiğ diyetlerin biyokimyasal ve matematiksel analizleri bazı mineral maddelerin önemli derecede eksikliğini oluşturduğu yönündedir. Kalsiyum, fosfor, çinko, magnezyum ve demir analizlerde ya fazla çıkmıştır ya da eksik çıkmıştır. Yine daha önce de belirttiğim gibi kültürleri yapılan her üç mamadan birinde E.coli bulunmuştur. Bir BARF kullanıcısının havhav.com’da yorum bölümünde bahsettiği “Veterinerlik Fakulteleri hangi duzeyde hala eski bilgiler mi okutuluyor bilmiyorum ama lutfen Google girip Barfci vet. Hek. bilimsel arastirmalarini da inceleyin.(www.drianbillinghurst.com)” veteriner hekim bu konuda bilimsel bir araştırma yapmadığı gibi bu diyeti ve eksikliğini gidermek için gerekli katkı maddelerini pazarlıyor ve araştırma için de ayrıca insanlardan para topluyor.

Çoğu ülkede veteriner hekimlerin tepkileri ile karşılaşmamak için BARF yada çiğ besleme yapan hasta sahipleri bunu çoğunlukla gizlemektedirler. Bunun yerine her zaman gerekli olan veteriner hekim- hasta sahibi diyaloğunun olması daha doğru noktalara ulaşmamızı sağlayacaktır. Çiğ besleme yapmak isteyen hasta sahiplerinin köpeklerinin bireysel durumuna göre veteriner hekimlerinin gerekli takviyeleri, paraziter programları ve rutin sağlık kontrollerini yapması yerinde olacaktır. Hazır mamalarla taze et ve sebzelerin 50:50 oranında kombine edilerek verilmesi doğal beslenmeyi, güvenliği ve çeşitliliği sağlayarak herhangi bir beslenme yetersizliğini ortadan kaldırma avantajını sağlayacaktır.

Yrd. Doç. Dr. E. Güçlü GÜLANBER
G&G ACADEMIA
www.gulanber.com


alıntıdır.